Oddziały partyzanckie Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Gwardii Ludowej wyzwoliły w okresie 24 lipca – 24 sierpnia 1944r. miejscowości: Pińczów, Skalbmierz, Książ Wielki, Brzesko Nowe, Działoszyce, Janowice, Kazimierzę Wielką, Koszyce, Nowy Korczyn, Proszowice, Sancygniów, Słaboszów i Wiślicę. Obszar ten liczący ok. 1000 km kw. nazwany został Republiką Pińczowską. Władzę utrzymano do 24 sierpnia 1944r.
Na ziemi Pińczowskiej zawsze żywe były zrywy niepodległościowe. Działania prowadzili tu Kosynierzy Kościuszki, partyzanci Langiewicza, ksiądz Piotr Ściegienny. Pierwsza Republika Pińczowska postała na tym terenie w 1918r.
Akcja partyzantów rozpoczęła się w Racławicach, Nowym Korczynie i Działoszycach od rozbrojenia posterunków niemieckich. Następnie oddział AK „Grom”, oddziały BCH i AL pokonały jednostki Wermachtu pod wsią Sielec. 26 lipca 1944r. oddział specjalny BCH pod dowództwem Franciszka Kozery ps. „Karp” przeprowadził akcję na posterunek policji w Kocmyrzowie, Luborzycy i Koszycach. 27 lipca przeprowadzono w Kazimierzy Wielkiej zwycięską akcję likwidacji 30 – osobowego punktu oporu składającego się głównie z ukraińskich faszystów. 5 sierpnia odbyła się zwycięska walka o Skalbmierz, w którym faszyści niemiecko-ukraińscy zamordowali 64 osoby. W akcji wzięły udział oddziały AK i BCH wspierane prze czołgi radzieckiego zwiadu pancernego. 8 sierpnia w Działoszycach został zdobyty posterunek żandarmerii niemieckiej. Akcją dowodził kapitan Walery Zarad ps.. „Prądzyński”.
Urzędy, poczta i kolej przeszły w ręce partyzantów, na budynkach zawieszono biało-czerwone flagi. Władzę na wyzwolonym obszarze sprawowała Pińczowska Konspiracyjna Powiatowa Rada Narodowa z Franciszkiem Kucybałą komendantem okręgu AL i zastępcą Piotrem Soją ze Stronnictwa Ludowego, delegat powiatowy Rządu RP na uchodźstwie Józef Dąbkowski oraz komendant Obwodu Pińczów AK. Zarząd komisaryczny sprawowali: Józef Morton – komisarz ds. majątków obszarniczych, Edward Wojtasik – komisarz ds. reformy rolnej, Marian Dowkart – komisarz ds. kolejnictwa i dróg. Sformowano 1 Brygadę Armii Ludowej Ziemi Krakowskiej, która 14 sierpnia wzięła udział w bitwie pod wsią Baranów. W tym czasie Niemcy prowadzili już działania zmierzające do zlikwidowania Republiki Pińczowskiej zwiększając liczebność i koncentrację swoich wojsk. Oddziały partyzanckie nie mogąc połączyć się z przyczółkami Armii Czerwonej przystąpiły do demobilizacji i powrotu do konspiracji. Oddziały AK wycofały się za zachód, oddziały BCH powróciły do konspiracji, 1 Brygada AL przebiła się przez front niemiecko-sowiecki na przyczółek baranowsko-sandomierski.
O Republikę Pińczowską walczyli wszyscy partyzanci wszystkich ugrupowań działających w terenie, bez względu na swoje poglądy, stawiając na pierwszym miejscu dobro i niepodległość ojczyzny.