Od 4 stycznia 1944 do stycznia 1945 r. Armia Krajowa w ramach Akcji „Burza” skierowała do walk o wyzwalanie polskich miejscowości spod okupacji niemieckiej ok. 100 tys. polskich żołnierzy i oficerów, głównie z oddziałów partyzanckich. AK działała samodzielnie, a także wspólnie z Armią Czerwoną. Skutki operacji były złożone.
Pod względem wojskowym operacja w głównej mierze powiodła się. Oddziały Armii Krajowej współuczestniczyły razem z Armią Czerwoną w zdobyciu Wilna, Lwowa oraz mniejszych miejscowości i wsi. Udręczona okupacją niemiecką ludność cywilna czekała na zakończenie wojny i wyzwolenia doczekała. Należy pamiętać, że okupacja wiązała się z ogromnymi represjami i drastycznym pogorszeniem warunków życia. Rodziny pozostawały bez środków do życia, trwały aresztowania, wywózki do obozów i na roboty przymusowe. Mieszkańcy zobowiązani byli do obowiązkowych dostaw żywności , zwierzęta gospodarcze (bydło, trzoda chlewna, kury), zapasy ziarna na siew konfiskowali Niemcy. Panował głód i nędza, o czym każdy z nas wie z dostępnych przekazów i bolesnych opowieści rodzinnych. Najważniejsze było zakończenie wojny i rozpoczęcie normalnego życia, podjęcie pracy, osiedlenie się, powrót członków rodziny z frontu, obozu, wysiedlenia. W tej sytuacji nie było najważniejsze z czyich rąk przyszło wyzwolenie, polskich czy radzieckich. Mieszkańcy Polski Centralnej nie doświadczyli w czasie wojny krzywd ze strony ZSRR i w większości nie mieli świadomości o stosowanych represjach na wschodzie kraju. Mieszkańcy Kresów doświadczyli aresztowań , masowych morderstw, wywózek na Syberię.
Polityczne skutki operacji „Burza” nie były korzystne. Nie udało się zachować przedwojennych granic Polski, a po zakończeniu akcji NKWD rozpoczęło aresztowania żołnierzy AK i przedstawicieli Delegatury Rządu na Kraj. W latach powojennych sytuacja nie zmieniła się. Żołnierze AK z narażeniem życia walczący o wyzwolenie kraju byli represjonowani i uznawani za wrogów narodu.
W kwietniu 1943 r. zostały odkryte groby polskich oficerów w Katyniu, czego skutkiem było zerwanie stosunków dyplomatycznych między Polską a ZSRR. Akcję „Burza” jednakże zorganizowano i podjęto ponieważ dotyczyła wyzwalania polskich miejscowości. Rząd Polski w Londynie nie zgadzał się z podziałem na strefy operacyjne, który obejmował zmianę granic sprzed 1939 r. i objęcie wschodnich terenów Polski wpływami ZSRR. AK zamierzała, biorąc udział w walkach wyzwoleńczych skłonić ZSRR do uznania przedwojennej granicy i polskich terenów na wschodzie.
Rozkaz podjęcia akcji „Burza” został wydany w listopadzie 1943 r. przez generała Tadeusza Komorowskiego . Operacja rozpoczęła się na Wołyniu w styczniu 1944 r. Następnie walki toczyły się na Podolu, w okręgach Wilno i Nowogródek. Kolejno działania zbrojne objęły Białystok, Polesie, podokręgi Tarnopol, Stanisławów i Lwów. Następnie Lublin, Kraków i Warszawę (w tym Powstanie Warszawskie), Radom, Kielce, Łódź i ponownie Kraków. W styczniu 1945 r. prowadzono ograniczone działania zbrojne w okręgach krakowskim, śląskim, kieleckim, poznańskim, pomorskim i na Mazowszu. Rozkaz zakończenia akcji „Burza” wydał generał Leopold Okulicki.
Komentarze